De Schuifeldam. Zaterdag 30 november 2013. In het clubhuis van de plaatselijke damvereniging ontvangen de dammers WSDV, de rivaal uit Wageningen. Beide teams komen uit in de Hoofdklasse B en strijden om het felbegeerde kampioenschap en, vooral, promotie naar de Ereklasse. Een ‘vierpuntenwedstrijd’ kortom.
Er gebeurt veel in De Schuifeldam. Die middag werd de basis voor het kampioenschap gelegd, zo schreef preses Jaap Heij later in het voorwoord van het kampioensboek ‘De leden van De Schuifeldam’. ‘Hét cruciale moment in de competitie was de derby tussen DES en WSDV Wageningen. Door inzet, strijd en passie werd een 6-10 achterstand nog omgebogen in een 10-10 gelijkspel.’ Zaterdagmiddag 30 november 2013 ging de boeken in. Naast het legendarische moment toen Arie Janssen van Doorn opgaf in een remisestand tegen Erwin van Hierden die dezelfde denkfout maakte, kende de partij tussen Johan Sterrenburg en Arjen Timmer een opvallend verloop.
Diagram 1 Sterrenburg – Timmer
Diagram 1. Het moment dat de Lunteraan remise voorstelde. Geen onredelijk voorstel, nietwaar? Soms wil een mens meer. Dammers, het zijn net mensen, zijn soms te optimistisch over hun eigen kansen. We verliezen nog weleens de werkelijkheid uit het oog. Want ja, wat heeft wit nu aan voordeel in diagram 1? Waar zit de winst?
Wie op winst speelt neemt doorgaans (meer) risico. Daar is veel over te zeggen, in positieve zin over te zeggen. Er is eens iemand geweest die gezegd heeft dat als je bang bent om te verliezen, dat je dan ook verliest. Angst is een slechte raadgever. 46. 34-29. Bij deze zet past mijns inziens een vraagteken. Waarom dan niet? Om de werkelijkheid niet uit het oog te verliezen. Onderzoek deze zet. Een achterloop. Zwart kan kiezen. 46. … 14-19 is de eerste ingeving. Weer twee schijven van het bord en een stap dichterbij remise. Te simpel gedacht misschien. Want, wees realistisch, het is een terugruil waarmee je een ‘berg’ tempo’s inlevert. En psychologisch: het speelt wit in de kaart, dit is juist wat hij voor ogen heeft.
Wie verder kijkt, de verschillende mogelijkheden afweegt, zal ongetwijfeld bij de zet 46. … 14-20 stil hebben gestaan. De partijvariant. Wat is er aan de hand? Verliezen we de werkelijkheid niet uit het oog? De vijf witte schijven op de korte vleugel zijn ineens uitgespeeld. Met één zet is de remise uit zicht. En dat niet voor Timmer, spelend met zwart, maar voor Sterrenburg die even hiervoor ‘tenminste’ remise had. Het lijkt gespeeld…
Diagram 2 Sterrenburg – Timmer
47. 39-34 11-17! 48. 22×11 16×7 49. 27-21 7-12 50. 44-39 13-19 en de stand die in diagram 2 is weergegeven stond op het bord. Sterrenburg restte niets anders dan een offer en verloor vervolgens het eindspel. De wedstrijd tussen DES Lunteren en WSDV Wageningen eindigde in een 10-10 gelijkspel. Wat als Sterrenburg de remise aangenomen had… Het is eens eerder voorgekomen in een beslissende wedstrijd van DES Lunteren dat iemand die een remise-aanbod afsloeg even daarna de bietenbrug opging.
Zaterdag 17 september 2016. Drie jaren later treffen DES Lunteren en WSDV Wageningen elkaar weer. Ditmaal in de Ereklasse. WSDV is behoorlijk versterkt en voor DES Lunteren lijkt het steeds lastiger te worden om staande te blijven tegen WSDV. Verliezen we de werkelijkheid niet uit het oog en zijn we bereid de – harde – realiteit onder ogen te zien?
Diagram 3 Sterrenburg – Lammers
Aan bord tien hebben Johan Sterrenburg en Arwin Lammers plaatsgenomen. De eerste indruk van de partij is dat Lammers verdedigt en op zoek is naar remise. Hij past een paar ruiltjes naar de flanken toe en laat gemakkelijk damschijven in het doosje verdwijnen. Het is een indruk, slechts een indruk. Misschien heeft Sterrenburg die ervaring gehad tijdens de partij. Diagram 3, beiden hebben nog slechts zeven schijven op het bord. De witte stand is actiever, wit heeft een paar tempo’s meer en kan met het ruilen van schijf 35 met 44-40 35×44 en 49×40 het verschil behoorlijk vergroten. 39. 32-28 6-11 40. 37-31 8-13 41. 49-43 11-17 42. 43-38 [liever 43-39 aangezien dan op 18-22 29-23 kan volgen] 18-22 43. 38-33 13-19. Er tekent zich een patroon af wat zich ook in de partij tussen Sterrenburg en Timmer laat zien. Sterrenburg staat er goed voor (zeker niet minder), stuurt aan op een confrontatie en loopt vast.
Diagram 4 Sterrenburg – Lammers
Diagram 4. De witte stand doet pijn aan de ogen. Tel even door: wit loopt vast. 44. 31-26 3-9 45. 29-23 9-14 46. 47-42 16-21 47. 42-38 21-27 48. 44-39 19-24. Zie diagram. Na 49. 39-34 24-29 volgde nog een eindspel dat Lammers na ongeveer wederzijds vijftien zetten winnend afsloot. Eindstand van de wedstrijd? 10-10. WSDV leek af te stevenen op een overwinning. Niet alles is wat het lijkt. Een opvallende gelijkenis, nietwaar?!
Bronnen
Alderliesten, René & Timmer, Arjen, ‘De leden van De Schuifeldam. Kampioensboek DES Lunteren 2013-2014’, Lunteren: DES Lunteren 2014.
Toernooibase KNDB, ‘Partij Johan Sterrenburg (WSDV Wageningen) – Arjen Timmer (DES Lunteren) Hoofdklasse B 30 november 2013’, URL http://bit.ly/2d2QwCv.
Toernooibase KNDB, ‘Partij Johan Sterrenburg (WSDV Wageningen) – Arwin Lammers (DES Lunteren) Ereklasse 17 september 2016’, URL http://bit.ly/2datAQq.